درس دوم- فایل‌های الگو در پوسته وردپرس

در درس نخست کمی در مورد فایل‌های افزودنی صحبت کردیم. گفتیم که به کمک آنها می‌توانیم تارنمای خود را هم از نظر کاربردی و هم از نظر راحتی و ساده سازی، بهینه سازیم. در این درس بطور اختصار به مجموعه‌ای از این فایل‌ها که نقش الگو یا  Templateرا برای ما بازی می‌کنند می‌پردازیم.

فایل‌های سرایند و پانوشت
- header.php: فایل سرایند، فایلی که دارای محتوای بالا صفحه است که در همه‌ برگه‌ها نمایش داده می‌شود. این فایل در تمام فایل‌های دیگر فراخوان می‌شود.

- footer.php: پاصفحه یا پا نوشت، این فایل مانند فایل سرایند در همه برگه‌ها نمایش داده می‌شود و دارای محتوایی ست که باید در پایین صفحه بیاید.

نکته: با استفاده از فایل‌های سرایند و پا نوشت که در همه برگه‌ها فراخوان می‌شوند از بکارگیری کدهای تکراری در برگه‌ها جلوگیری می‌کنیم. در هنگام استفاده از این فایل‌ها مفهوم گفته شده شفاف‌تر می‌شود.

الگو یا Template چیست و چطور ساخته می‌شود؟
الگو به فایل‌هایی گفته می‌شود که نما و چگونگی نمایش داده‌ها در تارنمای ساخته شده در وردپرس را می‌سازند. هر الگو در سیستم وردپرس توسط یک فایل پیاده سازی می‌شود. شیوه تهیه آن به این طریق است که فایلی با فرمت پی اچ پی ساخته می‌شود و در آن فایل، نوع داده و نحوه نمایش آن نوشته می‌‌شود. بطور مثال فایل single.php  را در نظر بگیرید. می‌خواهیم این فایل یک تک مطلب را بطور مجزا نمایش دهد. در این حالت طوری از دستورات وردپرس استفاده می‌کنیم که یک نوشته را به تنهایی با استفاده از این فایل منتشر کند. حال این فایل الگوی نمایش یک مطلب یا نوشته می‌شود. بدین طریق با ساختن فایل‌های متفاوت، الگوهای متفاوتی برای نمایش داده‌ها در تارنما می‌سازیم. در طول دوره ما ساخت الگوهای متفاوت و شیوه کار با آنها را شرح می‌دهیم، پس اگر تا به اینجا کاملن از کار و مفهوم الگو سر در نیاوردید نگران نباشید.

نکته: بیشتر الگوهایی که در ادامه درس معرفی می‌کنیم در حالت پیش فرض با وردپرس همراه هستند. بعضی از آنها نیاز به فعال سازی دارند و بعضی فعال هستند. هدف از ساخت دوباره موارد فعال افزودن توانایی شخصی سازی در آنهاست.

انواع فایل (الگو) ‌های افزوده در وردپرس

- single.php: این فایل در مواردی که می‌خواهیم یک مطلب را بطور جداگانه نمایش دهیم کاربرد دارد. یعنی برگه‌ای که فقط برای نمایش یک نوشته -و مطالب مربوط به آن نوشته- اختصاص دارد.

- page.php: برای نمایش برگه‌های مجزا استفاده می‌شود. بطور مثال برای ساخت برگه «تماس با ما» از این فایل استفاده می‌شود.

- comments.php: برای بکارگیری سیستم دریافت دیدگاه از کاربران تارنما و به منظور راحت‌تر کردن کار با این نوع محتوا، این قابلیت بطور پیش فرض در وردپرس موجود است اما می‌توانیم به منظور شخصی‌ سازی این فایل را بطور مجزا بسازیم. در ادامه دوره خواهید دید که چطور با اضافه کردن این فایل در دیگر فایل‌ها قابلیت دریافت و نمایش دیدگاه را به سیستم خود شخصی سازی و بهینه می‌کنیم.

- sidebar.php: برای نمایش ستون‌های مجزا در تارنما از آن استفاده می‌شود. این ستون‌ها می‌توانند در اطراف و یا حتی بالا و پایین صفحه تارنما به نمایش گذاشته شوند. حتما در تارنماه‌های زیادی دیده‌اید که مطالبی با عنوان «تازه‌ترین‌ها» یا «آخرین نوشته‌ها» در سمت راست یا چپ قرار دارند. این یکی از کاربرد‌هایی است که ما با ساختن ستون کناری، از آن بهره می‌بریم. وردپرس بطور پیش فرض دارای یک ستون کناری است، البته این ستون نیاز به فعال سازی دارد. در درس‌های پیش رو خواهید دید که چگونه ستون کناری پیش فرض در وردپرس را فعال می‌کنیم.

- category.php: دسته بندی محتوای تارنما بر اساس سلیقه و نیازهای ما توسط این فایل صورت می‌گیرد. فرض کنید که در حال ساختن قالبی برای تارنمایی آموزشی هستید و می‌خواهید برگه‌های دروس مختلف را بر اساس نوع درس بطور جدا نمایش دهید. در این وضعیت است که استفاده از این فایل این امکان را برای شما فراهم می‌کند. شیوه کار به این شکل است که ابتدا یک فایل یا همان الگو برای نمایش دسته بندی شده داده‌ها می‌سازیم و بعد با توجه به  شماره دسته، آنها را نمایش می‌دهیم.

- archive.php: نمایش بایگانی تارنما را با استفاده از این فایل انجام می‌دهیم. حتما در تارنماهایی دیده‌اید که مطالب را در برگه‌ای با توجه به تاریخ انتشار بصورت سالانه، ماهانه و یا هفتگی نمایش داده‌اند. برای این کار از فایل بایگانی بهره برده می‌شود.

- search.php: نمایش مطالب جستجو شده در تارنما توسط بازدید کننده را بطور مجزا و در برگه‌ای اختصاصی نمایش می‌دهد.

- 404.php: در زمان‌هایی که مطلبی یافت نمی‌شود، بهتر است که با پیغامی محترمانه این عدم یافت شدن مطلب مورد نظر کاربر را به او اعلام کنیم. این فایل برای این منظور ساخته می‌شود.

- author.php: وقتی چندین نفر در تارنما بصورت کاربران متفاوت مطلب منتشر کنند، می توان با برگه‌ای مشخصات هر کدام را با نام او به همراه فعالیت‌ها و دیگر اطلاعات نمایش داد.

- tag.php: جداسازی برگه «برچسب»ها با استفاده از این فایل صورت می‌گیرد.

- home.php: همان طور که گفته شد فایل index.php ، فایل اصلی ما است و در ابتدا این فایل است که به نمایش در می‌آید. اما تصور کنید که شما می‌خواهید برگه‌ای دیگر را برای صفحه نخست خود انتخاب کنید. در این حالت بخاطر اینکه برگه home.php بر اساس اولویت نهادینه شده در ساختار وردپرس جلوتر از برگه ایندکس به نمایش در می‌آید، می‌توانید از آن استفاده کنید. هر دو فایل‌هایindex.php  و home.php داده‌ها را از پایگاه داده‌ها می‌گیرند و بصورت پویا نمایش می‌دهند.

نکته: در تارنماه های پویا، داده‌ها از طریق پایگاه داده‌ها و با توجه به درخواست بازدید کننده به نمایش در می‌آیند. این یعنی با توجه به نوع درخواست کاربر داده‌های متفاوتی در یک برگه یا الگو به نمایش در می‌آید. در حالت ایستا یکبار داده‌ها در برگه گذاشته می‌شود و تا وقتی که در آن صفحه تغییرات صورت نگیرد تنها همان داده‌ها را نمایش می‌دهد. دانش بیشتر در مورد سیستم پویا و ایستا بر عهده خود خواننده گذاشته می‌شود.

- front-page.php: فرض کنید که می‌خواهید بر خلاف برگه index.php و برگه  home.phpکه بصورت پویا داده‌ها را از پایگاه نمایش می‌دهند، برگه‌ای داشته باشید که اطلاعات ایستا و ثابت را نمایش دهد، بطور مثال می‌خواهید در صفحه ابتدایی تارنما فقط خوش آمدگویی کنید و یا حق انتخاب چند زبان بدهید. بطور یقین این برگه همیشه یک محتوا را نمایش می‌دهد، پس می‌تواند دارای داده‌های ایستا باشد. در این حالت از این فایل استفاده می‌کنیم. اولویت نمایش این فایل از هر دو دیگر فایل‌های یادشده برای صفحه ابتدایی بیشتر است.

لیست بالا شامل فایل‌های افزودنی- که از آنها با عنوان «الگو» یاد کردیم- برای ساخت یک قالب در وردپرس است، البته فایل‌های دیگری هم در کنار آنها قرار می‌گیرند که در این مرحله ما به همین‌ها بسنده می‌کنیم.

فایل functions.php
 این فایل حاوی دستوراتی است که شما می‌خواهید در هنگام بالا آمدن تارنما ابتدا آن دستورات اجرا شوند. کاربرد این فایل بسیار زیاد و متنوع است و در درسی مجزا به آن پرداخته خواهد شد.

نکته: اگر در درک دلیل و نحوه عملکرد فایل‌ها به مشکل بر خوردید نگران نباشید. این لیست فقط به عنوان یک منبع برای رجوع نوشته شده است و نیازی نیست که شما در آخر همین درس کارکرد همه‌ی آنها را درک کنید و یا آنها را از بر کنید. در ادامه دوره در هر درس به عملکرد هر فایل بشکل مجزا خواهیم پرداخت و در نمونه‌هایی کاربرد آنها را  بطور عملی بیشتر توضیح خواهیم داد. تا به اینجا فقط به آشنایی با این فایل‌ها بسنده می‌کنیم.